معرفی شهرستان چهاربرج


شهرستان چهار برج یکی از شهرستان های استان آذربایجان غربی است که در جنوب استان و جنوب دریاچه ی ارومیه و در مرز بین آذربایجان شرقی و غربی قرار گرفته است که در تیر ماه سال 1400 با مصوبه ی هیات وزیران به شهرستان تبدیل شده است. این شهرستان که قدمتی تاریخی دارد قبلا یکی از بخش‌های شهرستان میاندوآب به نام بخش مرحمت آباد بشمار می رقت. یکی از جاذبه های گردشگری چهار برج منطقه طبیعی شامات است که با نام شامات مرحمت آباد نیز شناخته می شود. این منطقه حفاظت شده در مجاورت دریاچه ارومیه و در 10 کیلومتری روستای آغداش و روستای مشهور فسندوز قرار گرفته است. منطقه جنگلی شامات یا همان شام مملو از حضور درختان گز است که در زبان بومی با نام یولقون شناخته می شود. این منطقه زیستگاه اصلی قرقاول منطقه آذربایجان است که از لحاظ ژنتیکی بسیار ارزشمند است.

ورود رودخانه زرینه رود به این منطقه جنگلی  سبب سرسبزی و طراوت بیشتر آن شده است. زرینه رود که در بین بومیان آذربایجان به رودخانه جیغاتی شهره است سبب شده تا پرندگان بسیاری در میان انبوه نیزارها و درختان این منطقه جنگلی به چشم بخورند. از میان پرندگان ساکن در این منطقه می توان به آرسین بوغاز، غاز وحشی، فلامینگو، قره ناز، درنا، لک لک، آبچلیک و .. اشاره کرد. این منطقه زیستگاه شماری از پرندگان مهاجر آبزی نیز می باشد که همه ساله در فصول سرد سال خود را به این منطقه می رسانند. شغال، روباه، گرگ و خرگوش از دیگر شاکنین این منطقه جنگلی و زیبا هستند. این جنگل در حدود چند صد کیلومتر وسعت دارد.

به نظر می رسد منطقه چهار برج و مرحمت آباد به سبب وجود این منطقه جنگلی وسیع و سرسبز چند صد کیلیومتری شامات و همچنین آب و هوای مناسب در گذشته های دور به خصوص در دوران هلاکوخان مغول محلی برای نگهداری احشام حکومتی بوده و شکارگاه مناسبی برای پادشاه به شمار می آمده است. به نظر می آید نان منطقه در واقع چهاربیچ یا چهار بیش بوده است که در زبان ترکی به معنای سرسبزی کم نظیر است و اشاره به سرسبزی چشم نواز مناطق اطراف دارد. برخی اما معتقدند چهاربرج اشاره به چهار برج ساخته شده در دوران مغول در این منطقه دارد چرا که این منطقه به عنوان اردوگاه لشکر مغول مورد استفاده بوده است اما از برج های مذکور امروزه اثری باقی نمانده است.